وقف و اقسام آن-

وقف و اقسام آن-

 
اين نوع وقف پس از تمام شدن يك قصه، كلام و موضوع مي باشد، و معمولاً در رأس آيات است، گرچه در اواسط آيات نيز يافت مي شود؛ بنابر اين مي توان گفت كه ملاك وقف تام دو چيز است: يكي انقضا و تمام شدن كلام، و ديگري مستغني بودن عبارت دوم از عبارت اول.

مثال ها

الف) وقف بر رؤوس آيات

«بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ.»

«مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ». (حمد(1)آيه4).

«اِيَّاكَ نَعْبُدُ وَ اِيَّاكَ نَسْتَعيِنُ».(همان،آيه5)

«وَ لاَ الضَّالّينَ ».(همان، آيه7 ).

«وَ اولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ* اِنَََّ الَّذينَ كَفَروُا». (بقره(2) آيه 5 و 6).

«وَ عَلي اَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌوَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ* وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يقُولُ امَنَّا بِالله».( همان آيه 7 و Cool

«اِنَّ الله عَلَي كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ* يَا اَيُّهَا الَّناسُ اعْبُدُوا رَبَّكُم».(همان آيه 20 و 21).

« وَ هُوَ بِكُلِّ شَيْءٍعَليِمٌ* وَ اِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلائِكَةِ».(همان، آيه 29 و 30).

« وَ اَنَّهُمْ اِلَيْهِ رَاجِعُونَ* يَا بَنِي اِسْرائِيلَ اذْكُرُوا نِعُمَتِي».( همان، آيه 46 و 47).

« وَ اَفْئِدَتُهُمْ هَوَاءٌ* وَ اَنْذِرِ النَّاسَ».(ابراهيم(14)آيه 43 و 44).

«وَ لَوْ اَلْقَي مَعَاذِيرَهُ* لا َتُحَرِّكْ بِهِ لِسَانَكَ».(قيامت(75) آيه 15 و 16)

ب) وقف بر غير رؤوس آيات

« جَعَلُوا اَعِزَّةَ اَهْلِهَا اَذِلَّةً* وَ كَذَلِكَ يَفْعَلُونَ». (نمل(27) آيه 34).

در اين جا چون كلام بلقيس با

«جَعَلُوا اَهْلَهَا اَذِلَّةً»

تمام مي شود و جمله «وَ كَذَلِكَ يَفْعَلُونَ» قول خداوند است، وقف بر «اَذِلَّةً» تام است.

«لَقَدْ اَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ اِذْ جَاءَ نِي* وَ كَانَ الشَّيْطَانُ لِلِانْسانِ خَدُولاً».( فرقان(25) آيه 29).

با كلمه «جاءَنِي» حرف ظالم تمام مي شود و جمله بعد، كلام خداست.

«وَ اِنَّكُمْ لَتَمُرُّونَ عَلَيْهِمْ مُصْبِحِينَ و بِالَّليْلِ* اَفَلا تَعْقِلُونَ».(صافات(37) آية 137 و 138).

كلمة «بِالَّليل» در حكم معطوف به كلمة« مُصبِحين» است، يعني

« فِي الصُّبْحِ و بِاالَّليلِ».

«عَلَيْها يَتَّكِئُونَ؛ وَ زُخْرُفاً* وَ اِنْ كُلُّ ذَلِكَ».(زخرف(43) آية 34 و 35).

كلمة «زُخرُفا» عطف به كلمة« سُقُفاً» در آية 33 است.

« لَمْ نَجْعَلْ لَهُمْ مِنْ دُونِها سِتْراً؛ كَذَلِكَ* وَ قَدْ اَحَطْنَا».(كهف(1Cool آية 90 و 91).

«اَوَلَمْ يَتَفَكَّرُوا* ما بِصاحِبِهِمْ».(اعراف (7) آية 184).

عبارت «ما بِصَاحِبِهِمْ مِنْ جِنَّةٍ»

رد قول است كه گفتند: «يَا اَيُّها الَّذِي نُزِّلَ عَلَيْهِ الذَّكْرُ اِنَّكَ لَمَجْنُونٌ.»

موارد وقف تام به نحو شايع
در كتب علوم قرآني و علم قرائت، مواردي براي وقف تام ذكر شده است كه بعضي ها از آن ها كلي و قطعي است و بعضي از آن ها كلي و قطعي نيست؛ لذا آن ها را تحت عنوان موارد شايع مي آوريم؛ اين موارد عبارتند از:

# پايان هر جزء، مانند: وقف بر آية 141 سورة بقره، در پايان جزء اول.

# پايان هر حزب، مانند: وقف بر آية 176 سورة بقره:

«لَفِي شِقَاقٍ بَعِيدٍ.»

# نيمة حزب، مانند وقف بر آية 60 سورة بقره:

« وَ لاَ تَعْثَوْا فِي الاَرْضِ مُفْسِدينَ.»

# ربع حزب، مانند: وقف بر آية 82 سورة بقره:

«هُمْ فِيها خَالِدُونَ.»
# پايان هر سوره، مانند: آية 7 سورة حمد:

«و َلاَ الضَّالِّينَ.»

# قبل از آغاز هر داستان، مانند: آية 66 سورة بقره:

« وَ مَوْعِظَةً لِلْمُتَّقيِنَ»

آية 67 آغاز داستان گاو بني اسرائيل است.

همچنين مانند: وقف بر آية 24 سورة هود:

« اَفَلا تَذَكَّرُونَ»

آية 25 آغاز داستان نوح است.

# پايان هر داستان، مانند: وقف بر آية 73 سورة بقره:

« لَعَلَّكُمْ تَعْقِلونَ»

اين آيه، پايان داستان گاو بني اسرائيل است.

همچنين مانند: وقف بر آية 49 سورة هود:

«اِنَّ اْلعَاقِبَةَ لِلْمُتَّقيِنَ»

اين آيه، پايان داستان نوح است كه از آية 24 اين سوره آغاز شده است.

و نيز مانند:

وقف بر آية 60 سورة هود: «اَلا بُعْداً لِعَادٍ قَوْمٍ هود»

اين آيه، پايان داستان قوم عاد و پيامبرشان، حضرت هود است كه از آية 50 شروع شده است.

و مانند وقف بر آية 68 سورة هود: «اَلاَ بُعْداً لِثَمُودَ»

اين آيه، پايان داستان قوم ثمود و پيامبرشان، حضرت صالح است كه از آية 61 شروع شده است.

 



:: موضوعات مرتبط: مطالب آموزشی , ,
|
امتیاز مطلب : 8
|
تعداد امتیازدهندگان : 2
|
مجموع امتیاز : 2
نویسنده : دکتر م معروف . پوریا تمسکنی
تاریخ : جمعه 27 ارديبهشت 1392
مطالب مرتبط با این پست
می توانید دیدگاه خود را بنویسید


نام
آدرس ایمیل
وب سایت/بلاگ
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

آپلود عکس دلخواه: